Η ποιμαντορική εγκύκλιος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ιλίου κ. Αθηναγόρου, για το Πάσχα 2020.

Π Α Σ Χ Α Λ Ι Ο Σ    Π Ο Ι Μ Α Ν Τ Ο Ρ Ι Κ Η    Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ
ΤΟΥ  ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ  ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ  ΙΛΙΟΥ, ΑΧΑΡΝΩΝ 
ΚΑΙ  ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΕΩΣ  κ.  Α Θ Η Ν Α Γ Ο Ρ Ο Υ

«Domine, quo vadis?» (=Ντόμινε, κβό βάντις;)

Ἡ ἀνθρωπότητα στὸ «ἀνέμελο» ἱστορικὸ πέρασμά της, προσεγγίζει κι ἐφέτος τὴν «ἑορτὴ τῶν ἑορτῶν καὶ τὴν πανήγυρη τῶν πανηγύρεων», τὴν Ἀνάσταση τοῦ Θεανθρώπου! Στὸ σταυροδρόμι, ὅμως, αὐτῆς τῆς Ἄνοιξης, συναντᾶ πρόσωπο μὲ πρόσωπο τὸν Ἐγερθέντα Κύριο καὶ παραμένει ἐμβρόντητη, καθὼς Τὸν ἀντικρύζει κατέναντί της, νὰ ἀνηφορίζει «δι’ ἄλλης ὁδοῦ»!

«Domine, quo vantis?» ἀναφωνεῖ συγκλονισμένη ἡ ἀνθρώπινη ὕπαρξη! «Κύριε, ποῦ πηγαίνεις;»! Ἐμεῖς προσερχόμαστε νὰ σὲ ἑορτάσουμε!
Κατηφορήσαμε γοργά, γιὰ νὰ προφθάσουμε -μέσα ἀπό τὶς πολλὲς ἔγνοιες- νὰ πανηγυρίσουμε μαζί Σου! Ἤρθαμε, καὶ πάλι νὰ συναντήσουμε Ἐσένα, τὸ Ἀνέσπερο Φῶς! Κι ἐσὺ ἀπομακρύνεσαι; Γιατί, Κύριε, βαδίζεις, τὴν ἀντίθετη αὐτὴ ἀνηφοριά, πρὸς τὰ ἐκεῖ ἀπό ὅπου ὅλοι ἐμεῖς ἀπομακρυνθήκαμε;

Τὸ ζωηφόρο βλέμμα τοῦ Ἐγερθέντος Χριστοῦ διασταυρώνεται μὲ τὰ ἀγωνιώδη μάτια τοῦ σημερινοῦ ἀνθρώπου! Καὶ ὁ Κύριος τοῦ ἀπαντᾶ μὲ δύναμη καὶ ἐξουσία μέσα στὴν καρδιά του: «Romam eo iterum crusifigi!» («Ἐπιστρέφω στὴ Ρώμη γιὰ νὰ ξανασταυρωθῶ!»).

Ὁ σωτηριώδης αὐτός διάλογος, ποὺ ὁ θρύλος τόν περιγράφει, μεταξύ τοῦ Πέτρου καὶ τοῦ Ἰησοῦ λίγο πρίν τό μαρτύριο τοῦ πρωτόθρονου τῶν Ἀποστόλων, ἀναδύεται ἰδιαίτερα ρεαλιστικός στὴν ἐποχή μας. Τὶς ἡμέρες τῆς πανδημίας τοῦ COVID-19, ὅπου ὅλοι καλούμαστε νὰ παραμείνουμε στὸ σπίτι καὶ ἀπό ἐκεῖ νὰ θεωρήσουμε νοσταλγικὰ τὶς στιγμὲς τῆς Πασχαλινῆς πανηγύρεως! Τοῦ μεγάλου αὐτοῦ δώρου τοῦ Οὐρανοῦ, πού παλαιότερες χρονιὲς ἀπολαμβάναμε ἀφειδώλευτα καὶ ἐλεύθερα σὰν κάτι τὸ αὐτονόητο!

Πόσο εὔκολο, ὅμως, εἶναι ὅλη αὐτὴ ἡ Ἀναστάσιμη ὀμορφιά, ἡ πληρότητα τῆς παρουσίας τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, τὸ πνευματικό βάθος, ποὺ καλεῖται νὰ ζήσει ὁ χριστιανός, πόσο εὔκολο εἶναι νὰ μεταμορφωθεῖ σὲ αὐτοσκοπό, σὲ αὐτοείδωλο, σὲ συναισθηματικὸ ἔθιμο, σὲ συνήθεια, σὲ ἕναν ἐθιστικὸ τελετουργικό ψυχαναγκασμό!

Ὁ π. Ἀλέξανδος Σμέμαν ἐπισημαίνει: «Μόλις κάποιος προσπαθήσει νὰ τὰ ἐφαρμόσει ὅλα αὐτὰ στὴ ζωή, συνειδητοποιεῖ μὲ φόβο καὶ τρόμο πὼς στὴ ζωὴ του ὑπάρχει ἕνας σταυρός! Ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα καὶ τὸ Πάσχα μᾶς ἀνοίγουν ἕνα ὅραμα ζωῆς καὶ νίκης ποὺ διαπερνᾶ ἀληθινὰ τὴν καρδιὰ ὡς ξίφος».

Εἶναι ἀλήθεια πὼς σέ καμμιά ἄλλη ἐποχὴ ἡ ἀνθρώπινη ὕπαρξη δὲν βρέθηκε ἀντάμα ἀπό τὴν μία μεριά μέ τὴν Ἀνάσταση, καὶ ἀπό τὴν ἄλλη μέ τὸ σταυρό τῆς ἀρρώστιας καὶ τοῦ θανάτου. Τώρα κατανοοῦμε πολύ περισσότερο τὴ σύνδεση, ποὺ ὑπάρχει ἀνάμεσα στὸ Πάσχα καὶ τὸ θάνατο. Ὁ χριστιανισμὸς εἶναι ἀκριβῶς αὐτὴ ἡ σύνδεση!  Ἴσως, ὅμως, ἔχουμε πάψει νὰ ἀντιλαμβανόμαστε, ὅτι ὁ θάνατος ἔχει  καταπατηθεῖ ἀπό τὴ νίκη τοῦ Χριστοῦ! «Διὰ γάρ τοῦ Σταυροῦ θανάτῳ θάνατον ὤλεσεν»!

Ὁ Θεός παιδαγωγικά, παραχώρησε αὐτή τὴ δοκιμασία τοῦ ἐγκλεισμοῦ μας, ὥστε μὲ τὸν τρόπο αὐτό νὰ δοῦμε ἀπό τὸ προσωπικό παραθύρι μας - τό «ταμιεῖον» μας - τὴν ἀνάσταση τῆς φύσεως γύρω μας, ποὺ μέχρι τώρα μονομερῶς ἔπασχε σταυρικὰ ἀπό τὴν ἀλόγιστη δική μας ρύπανση και κατάχρηση. Παραχώρησε ἀγαπητικά, ὥστε τοῦτο τὸ Πάσχα νὰ εἶναι ἕνα πέρασμα τοῦ νοῦ καὶ τῆς καρδιᾶς μας πέρα ἀπό τὰ συνηθισμένα! Ὄχι στὸ δρόμο, ποὺ πορευόμαστε ἀπό συνήθεια καὶ στερεότυπη ἀπερίσκεπτη ἐπανάληψη, ἀλλά σὲ ἕνα ἄλλο δρόμο! Σὲ ἕνα δρόμο ἀντίθετο! Τὸ δρόμο πάνω στὸν ὁποῖο ἄφησε τὰ ἴχνη Του, ὁ σταυρωθείς ἀλλά ἀναστάς Κύριος μας.

Ἔχουμε λοιπόν ἀνάγκη νὰ βρεθοῦμε στὸ σταυροδρόμι! Τὸ σταυροδρόμι ἐκεῖνο, ποὺ θὰ συναπαντηθοῦμε γιὰ νὰ διαλεχθοῦμε μαζί Του καὶ νὰ ἐπαναπροσδιορίσουμε τοὺς στόχους μας!

Ἀδελφοί μου!

«Θαρσεῖτε», λέγει ὁ Ἰησοῦς «ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον»!

Και ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος διακηρύττει: «ἐν τῷ πλήθει τῶν πιστῶν ἡ Ἐκκλησίᾳ»!

Τὸ Πάσχα, τοῦ ὁποίου τώρα ὅλοι στερούμαστε τὸν ἑορτασμό «ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ» ὅπως καὶ τὴν Θεία Κοινωνία μὲ τὸν Πασχάλιο Ἀμνό, θὰ συντελέσει πρὸς μιὰ Ὀρθόδοξη ἀναθεώρηση τῆς σχέσεώς μας μὲ τὸ μυστήριο τῆς Ἀναστάσεως.

Θὰ συμβάλλει πρὸς μία οἰκοδομητικὴ αὐτοκριτικὴ τῆς καθοδικῆς πορείας τῆς ἀνθρωπότητος. Θὰ φέρει στὸν καθένα προσωπικὰ τὴν ἐπιθυμία γιὰ μιὰ αὐθεντικότερη προσανάβαση πρὸς το κενό μνημεῖο. Θὰ μᾶς ἐπιστρέψει στὴν Ἀναστάσιμη χαρά τῆς Πρώτης Ἐκκλησίας, μεταβάλλοντας πιά κάθε Θεία Λειτουργία, σὲ ἕνα συνεχὲς καὶ ἀέναο βιωματικό Πάσχα, ἐνῶ συγχρόνως σέ κάθε ἑπόμενο ἑορτασμό τῆς Ἀναστάσεως θὰ μπορεί να συντελεῖται μιὰ πραγματική ἐσωτερική ἀνακαίνιση γιά τόν καθένα μας.

Εὐχόμενος, Χρόνια Πολλά μὲ ὑγεία καὶ Θεανθρώπινη Χαρά σὲ σᾶς καὶ τὶς οἰκογένειές σας, ἀναφωνῶ ἀπό καρδίας:

Χριστός Ανέστη

Μὲ Πασχάλιες εὐχὲς καὶ ἀγάπη Χριστοῦ Ἀναστάντος. 
Ο  ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† Ὁ Ἰλίου, Ἀχαρνῶν καὶ Πετρουπόλεως
ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ