Πραγματοποιήθηκε την ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2016, στις 5.30 μ.μ. ο δεύτερος κύκλος του Εκπαιδευτικού προγράμματος της Ιεράς Μητρόπολης Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως με τίτλο «Εθελοντική Διακονία Ογκολογικών Ασθενών» με θεματική ενότητα «Ψυχοκοινωνικές Προσεγγίσεις στην φροντίδα του Ογκολογικού ασθενούς».

Ολόκληρος ο β’ εκπαιδευτικός κύκλος θα πραγματοποιηθεί όπως και ο Α΄ Εκπαιδευτικός κύκλος, στο πνευματικό κέντρο του Ιερού Ναού Αγίας Αικατερίνης Ιλίου (Αριστείδου 12 Ίλιον).

Πρώτη ομιλήτρια ήταν η κυρία Παναγιώτα Ηλιοπούλου. Νοσηλεύτρια ΤΕ. Καταγραφέας Ε.Α.Ν. που εργάζεται στην Ογκολογική κλινική του Γ.Ν.Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ. Η κυρία Ηλιοπούλου ανέπτυξε το θέμα με τίτλο «Η Συμβολή του Νοσηλευτή στην διατήρηση της Ψυχοσυναισθηματικής υγείας των ασθενών με καρκίνο». Κατά την διάρκεια της ομιλίας της η κυρία Ηλιοπούλου ανέφερε οτι ο καρκίνος είναι αντικείμενο ομαδικής εργασίας και πως Ζωτικής σημασίας ζήτημα είναι η θέση των νοσηλευτών στις πολύπλευρες προσπάθειες που γίνονται προς αντιμετώπιση του σε όλα τα επίπεδα: Πρόληψη, Διάγνωση, Θεραπεία, Έρευνα, Παροχή ψηλής ποιοτικής φροντίδας, υποστήριξη ασθενών και οικογενειών τους.

Η κυρία Ηλιοπούλου τόνισε πως οι νοσηλευτές/τριες, σε όλο το φάσμα διάγνωση - θεραπεία - αποκατάσταση - τελικό στάδιο είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον γιατρό - θεραπευτική ομάδα και ασθενή, και οφείλουν να έχουν σωστή εκπαίδευση και πλήρη ενημέρωση στις καθημερινές εξελίξεις για να ανταπεξέλθουν στο ρόλο τους.

Καταλήγοντας η κυρία Ηλιοπούλου τόνισε ότι η πρόσβαση στην καλύτερη δυνατή θεραπεία προϋποθέτει διεπιστημονική αντιμετώπιση που επιτυγχάνεται με την εμφύσηση της νοοτροπίας της συνεργατικής ομάδας, την υιοθέτηση πρακτικών βασισμένων σε στοιχεία (Evidence based medicine-nursing),τη δημιουργία και την πιστή εφαρμογή πρωτοκόλλων και συμφωνημένων θέσεων (consensus), και τέλος, το κοινό εκπαιδευτικό πρόγραμμα και την από κοινού οργάνωση εκπαιδευτικών εκδηλώσεων. Η συμβολή δε των νοσηλευτών, σε μια τέτοια προσπάθεια διεπιστημονικής προσέγγισης που θα διασφαλίζει  την ποιότητα στους ογκολογικούς ασθενείς, είναι καθοριστική γιατί βασίζεται στην έννοια της ολιστικής φροντίδας και της αδιάλειπτης παρουσίας δίπλα στον ασθενή, αλλά και της συνεργασίας στα πλαίσια της διεπιστημονικής ομάδας.

Ο νοσηλευτής έχοντας συνολική γνώση, όλων των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο ασθενής, αναλαμβάνει και την ευθύνη της συνεχούς ,ορθής και με λεπτομέρεια ενημέρωσης της θεραπευτικής ομάδας για την κατάσταση του ασθενούς. Ο ασθενής θα χρειαστεί πλέον της φροντίδας, για την καλύτερη αντιμετώπιση των σωματικών παρενεργειών της νόσου και των θεραπειών, και ψυχολογική υποστήριξη για να ανταποκριθεί στις καθημερινές απαιτήσεις της ζωής, διασφαλίζοντας κοινωνική και επαγγελματική λειτουργικότητα και απόδοση. Τα ψυχολογικά προβλήματα που πιθανά θα αντιμετωπίσουν οι ασθενείς είναι το άγχος, η κατάθλιψη, ο φόβος της υποτροπής, η αναγκαία αλλαγή προτεραιοτήτων, αλλά και η επιβίωση υπό την επήρεια των απώτερων επιπλοκών των θεραπειών.

Η διάγνωση του καρκίνου έρχεται ως κεραυνός εν αιθρία δημιουργώντας ιδιαίτερο και πολλές φορές πρωτόγνωρο στρες που οδηγεί τον ασθενή σε πανικό. Επιπλέον η χρήση της δυσνόητης ιατρικής ορολογίας αλλά και ο φόβος και η ανησυχία που σχετίζονται με τον καρκίνο, δυσχεραίνουν πολλές φορές τους ασθενείς που αδυνατούν να έχουν μια ρεαλιστική αντίληψη της κατάστασης. Στη φάση αυτή η προσέγγιση του ασθενούς αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο που θα καθορίσει την αποτελεσματικότητα της επικοινωνίας μαζί του.

Η κυρία Ηλιοπούλου έκλεισε την ομιλία της παραθέτοντας στοιχεία από την προσωπική της εμπειρία στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων περιστατικών και ακολούθησε ενδιαφέρουσα συζήτηση με το ακροατήριο.

Η Δεύτερη ομιλήτρια ήταν η κυρία Κατερίνα Ζωηρού, οποία εργάζεται ως Κοινωνική Λειτουργός και Ψυχολόγος στο Γ.Ν.Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ. Η κυρία Ζωηρού ανέπτυξε το θέμα «Ο ρόλος του κοινωνικού Λειτουργού στο ογκολογικό Νοσοκομείο». Η κυρία Ζωηρού τόνισε ότι ο ειδικός ρόλος του Κοινωνικού Λειτουργού στο Αντικαρκινικό Νοσοκοµείο του εξασφαλίζει µια θέση στην επιστηµονική οµάδα µεταξύ των ειδικών επαγγελµατιών, γιατρών, ψυχολόγων, και του ειδικευµένου νοσηλευτικού προσωπικού. Συλλέγει όλα τα απαραίτητα στοιχεία για την ψυχοσύνθεση του ασθενή και προσφέρει πολύτιµες πληροφορίες σε ότι αφορά την καλύτερη αντιµετώπιση του ασθενούς, όπως η επιλογή του είδους της θεραπείας. Ο Κοινωνικός Λειτουργός ενηµερώνει για το κοινωνικό οικογενειακό υπόβαθρο του αρρώστου και ενηµερώνεται για τον τρόπο θεραπευτικής αντιµετώπισης και τις δυσκολίες που αναµένεται να προκύψουν, ώστε να βοηθήσει όσο γίνεται περισσότερο τον ασθενή.

Η Κυρία Ζωηρού ανέφερε ότι η εισαγωγή ενός ασθενή στο νοσοκοµείο προκαλεί το φόβο και την ανασφάλεια του στην προσπάθεια του να φτάσει στο επίπεδο της αυτάρκειας, της αυτοτέλειας και της αυτοδυναµίας. Οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό επικεντρώνουν την προσοχή τους, κυρίως στην βιολογική-οργανική αποκατάσταση του ασθενή. Γι’ αυτό η φροντίδα για την στήριξη, συµπαράσταση, καθοδήγηση και ψυχολογική βοήθεια ανήκει στον Κοινωνικό Λειτουργό. Έτσι ο ρόλος του µε το ρόλο του γιατρού δεν συγκρούονται αλλά αλληλοσυµπληρώνονται.

Σύμφωνα με την κυρία Ζωηρού ο Κοινωνικός Λειτουργός εστιάζει το ενδιαφέρον του και στο θεραπευτικό στάδιο. Η θεραπευτική αγωγή, ως γνωστό είναι µακροχρόνια, κουραστική και επίµονη µε αποτέλεσµα να δηµιουργεί ανασφάλεια και φόβο και ερωτηµατικά στον ασθενή. Ο ρόλος του Κοινωνικού Λειτουργού είναι ιδιαίτερα σηµαντικός σ’ αυτό το στάδιο γιατί πρέπει να συζητήσει τα θέµατα αυτά, να ενηµερώσει τον ασθενή για το είδος και τον σκοπό της θεραπείας και να τον εµψυχώσει για αυτά που θα αντιµετωπίσει στη συνέχεια.

Συνοψίζοντας η κυρία Ζωηρού ανέφερε ότι ο καρκίνος για τον άνθρωπο συνδέεται µε τον πόνο και τον επικείµενο θάνατο και γι’ αυτό αποτελεί «στίγµα». Η κοινότητα που ζούµε γνωρίζει ελάχιστα για την φύση της ασθένειας, τη δυνατότητα ίασης και κυρίως τον τρόπο πρόληψης. Το πρόβληµα απλουστεύεται αν οι άνθρωποι συνειδητοποιήσουν και επικροτήσουν έµπρακτα τον προληπτικό έλεγχο.

Για την ενηµέρωση του κοινού χρειάζεται η συνεργασία µιας οµάδας που θα οργανώσει προγράµµατα πρόληψης µε οµιλίες, ενηµερωτικές συγκεντρώσεις, προληπτικές εξετάσεις. Πρωτεύον ρόλο στην οµάδα παίζει ο γιατρός και ο νοσηλευτής αλλά και ο Κοινωνικός Λειτουργός που επιλέγει την Κοινότητα, διερευνά τις ανάγκες, σχεδιάζει το πρόγραµµα, οργανώνει την προσπάθεια. Η εργασία του Κοινωνικού Λειτουργού εκτείνεται και στον τοµέα της αποδοχής και της αποκατάστασης του καρκινοπαθούς από την κοινότητα, σαν ολοκληρωµένο άτοµο που χρειάζεται την κατανόηση και όχι τον οίκτο.

Μετά το τέλος των ομιλιών ακολούθησε συζήτηση-επίλυση αποριών και τοποθετήσεις επι των παρουσιάσεων από τους συμμετέχοντες στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

Το επόμενο εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2016, στις 5.30 μ.μ. στο πνευματικό κέντρο του Ιερού Ναού της Αγίας Αικατερίνης στο Ίλιον.

Χαιρετισμός Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ιλίου
κ. Αθηναγόρου

Είναι γεγονός πως τις τελευταίες δεκαετίες έχει αναπτυχθεί ένας άκρατος ευδαιμονισμός με συνέπεια να παρουσιάζεται μια αντίφαση, καθώς αυξάνονται οι απαιτήσεις χωρίς την παράλληλη αύξηση των αντίστοιχων αντιπαροχών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να απομυθοποιούνται διαχρονικές και δοκιμασμένες αξίες χωρίς να προβάλλονται άλλες σημαντικότερες.

Στην Χριστιανική Εκκλησία ο Εθελοντισμός, ως διαχρονική αξία, αποτελεί βασική μορφή έκφρασης της συμμετοχής των ανθρώπων στην κοινωνική ζωή. Κυρίως όμως φανερώνει την σημασία της προσφοράς στην ζωή μας, η οποία γίνεται θυσιαστική όταν έχει ως βασικό της συστατικό την απροϋπόθετη και ανιδιοτελή αγάπη του Ουρανίου Πατρός, ο Οποίος «τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους». (Ματθ. ε' 45). Αυτό πρακτικά σημαίνει πως η Εθελοντική Διακονία και η προσφορά προς τον ασθενούντα άνθρωπο αποτελεί την αληθέστερη και αυθεντικότερη έκφραση της αγάπης προς τον Θεό.

Ζητήματα όπως είναι η ενημέρωση, η κατάρτιση αλλά η εκπαίδευση των ανθρώπων, όχι μόνο σχετικά με την αντιμετώπιση του καρκίνου αλλά και τις επικείμενες ψυχοκοινωνικές διαστάσεις και συνέπειες που επιφέρει στην οικογένεια, στην κοινωνία, την εργασία και κυρίως στον ίδιο τον ογκολογικό άρρωστο, αποτελούν βασική μέριμνα της Εκκλησίας, τα οποία και ανάγει σε υψηλή περιοπή, καθώς μέσα από την διακονία που προσφέρει αντικατοπτρίζεται ο ίδιος ο Θεός.

Ξεκινήσαμε πέρυσι τον πρώτο κύκλο του εκπαιδευτικού μας προγράμματος με τίτλο «Εθελοντική Διακονία Ογκολογικών ασθενών», με στόχο αφενός, την ενημέρωση, την κατάρτιση και την ουσιαστική εξοικείωση των εκπαιδευόμενων με την νόσο, αφετέρου, την καλλιέργεια και την ανάδειξη της δυναμικής που έχει το πνεύμα του Εθελοντισμού στην ζωή μας, ιδιαίτερα δε, όταν αυτός παρέχεται στον ιδιαίτερο χώρο του Νοσοκομείου και συγκεκριμένα στην ογκολογική κλινική.

Ο πρώτος εκπαιδευτικός κύκλος ολοκληρώθηκε τον περασμένο Ιούνιο σημειώνοντας εξαιρετική επιτυχία. Φέτος συνεχίζουμε με τον δεύτερο κύκλο εκπαίδευσης, ο οποίος απευθύνεται όχι μόνο στους εκπαιδευόμενους εθελοντές αλλά και σε όλους αυτούς που επιθυμούν να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους στην ογκολογική φροντίδα. Συγκεκριμένα ο δεύτερος εκπαιδευτικός κύκλος είναι αφιερωμένος στην ψυχοκοινωνική στήριξη και την ενίσχυση τόσο των ογκολογικών ασθενών, όσο και των ανθρώπων που αποτελούν το οικογενειακό, το φιλικό και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, τους οποίους και συναναστρέφονται συχνά.

Ως εκκλησία δεν περιορίζουμε τα ενδιαφέροντά μας μόνο στην ψυχή του ανθρώπου αλλά το επεκτείνουμε και στο σώμα, το οποίο αξιοκρατικά τιμά ως βασικό στοιχείο της ανθρώπινης υπόστασης «τί γαρ εστίν ο άνθρωπος, αλλ' ή τό εκ ψυχής καί σώματος συνεστός ζώον λογικόν; Μή ουν καθ' εαυτήν ψυχή άνθρωπος; Ου, αλλ' ανθρώπου ψυχή. Μή ουν καλοίτο σώμα άνθρωπος; Ου, αλλ' ανθρώπου σώμα καλείται. Είπερ ουν κατ’ ιδίαν μεν τούτων ουδέτερον άνθρωπος εστίν, το δε εκ της αμφοτέρων συμπλοκής καλείται άνθρωπος. Κέκληκεν δε ο Θεός εις ζωήν και ανάστασιν του ανθρώπου, ου το μέρος, αλλά το όλον κέκληκεν, όπερ εστί την ψυχήν και το σώμα».  Άλλωστε η Ορθόδοξη Παράδοση μας διδάσκει ότι «Σύνθετος ο άνθρωπος εκ ψυχής και σώματος, η σαρξ από της γης και η ψυχή ουρανία.», όπως χαρακτηριστικά μας λέγει ο Μ. Βασίλειος.  Συνεπώς η εκκλησία μας χρησιμοποιεί στα πλαίσια του αναγεννητικού της έργου πρακτικές, όπως η διοργάνωση του συγκεκριμένου Εκπαιδευτικού προγράμματος, οι οποίες λειτουργούν αφενός, ως μέσα αγωγής της υγείας, αφετέρου φανερώνουν έμπρακτα της αγάπη Της προς τον πάσχοντα άνθρωπο.

Η Ιερά Μητρόπολη Ιλίου Αχαρνών και Πετρουπόλεως επεκτείνοντας την ποιμαντική της Διακονία και εκπαίδευση στο Γενικό Ογκολογικό Νοσοκομείο «Οι Άγιοι Ανάργυροι», στοχεύει να αναδείξει και να καλλιεργήσει την αξία και τη δυναμική που έχει η συνάντηση της Ιατρικής με την Ποιμαντική Διακονία, στο έργο της ανακούφισης του ανθρώπινου πόνου.

Συνεχίζουμε λοιπόν και εφέτος το συγκεκριμένο πρόγραμμα με τους ίδιους συνεργάτες μου και υπεύθυνους αυτού τον πανοσ. αρχιμ. π. Γαβριήλ Ασπρολούπο, πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως Ιλίου και τον πανοσ. αρχιμ. Δρ Θεοδόσιο Μανώλη, εντεταλμένο εφημέριο, υπεύθυνο του εκπαιδευτικού έργου στο νοσοκομείο «Οι Άγιοι Ανάργυροι», διότι πιστεύουμε ότι όλοι μαζί ιατροί, νοσηλευτές, κοινωνικοί λειτουργοί, ιερείς, ως μέλη του Σώματος του Χριστού  επιβάλλεται να συνεργασθούμε, ώστε να βοηθήσουμε τους ταλανιζόμενους από τον καρκίνο συνανθρώπους μας να αλλάξουν πορεία και να προσανατολισθούν απο έναν κόσμο διαφορετικών συναισθημάτων, στον κόσμο της εσωτερικής γαλήνης και ευτυχίας.

Το πρόγραμμα αυτό είναι μια προσπάθεια που προσδοκά την κατάλληλη εκπαίδευση και κατάρτιση που παρέχεται, να βοηθήσει όλους μας να προσεγγίσουμε τον καρκίνο δίχως φόβο, ώστε με τον τρόπο αυτό στηρίζοντας όλους αυτούς που υποφέρουν από την νόσο να αμβλύνουν την οδύνη και να αναπτερώσουν τις ελπίδες τους για ποιότητα ζωής.

Η εθελοντική διακονία, η ενημέρωση, η γνώση, η εμπειρία η προσέγγιση και η κατανόηση της χρόνιας νόσου είναι υπόθεση όλων μας, ενώ η αδράνεια και η αδιαφορία δεν πρέπει να έχει θέση σε κανένα μας. Οφείλουμε να κάνουμε ο,τι μπορούμε από την έπαλξή του ο καθένας για να μεταλαμπαδεύσουμε στον καρκινοπαθή το πολύτιμο «Ανέστη Χριστός, και ζωή πολιτεύεται».

Με αυτές τις απλές σκέψεις χαιρετίζω και επευλογώ το ξεκίνημα του δεύτερου κύκλου του Εκπαιδευτικού Προγράμματος της Ιεράς μας Μητροπόλεως. Εύχομαι η συνέχεια της προσπάθειας αυτής να αποτελέσει εφαλτήριο για την βιολογική, ψυχολογική και πνευματική αναβάθμιση όλων μας, ώστε η αβεβαιότητα και ο φόβος που προκαλεί ο καρκίνος, ταλανίζοντας το ανθρώπινο σώμα και πληγώνοντας τις ψυχές των συνανθρώπων μας, να αντικατασταθεί με την ελπίδα, την περιχώρηση και την αγάπη πασχόντων και διακονούντων.

Μέ πατρική εν Χριστώ αγάπη

Ο Μητροπολίτης

† Ο Ιλίου Αχαρνών και Πετρουπόλεως
ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ

Πρόγραμμα Β’ Συνεδρίας 13 Νοεμβρίου 2016
1η ομιλήτρια
Ευγενία Αλεξανδρή. Προϊσταμένη της Ψυχιατρικής κλινικής του 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας (ΓΝΑ)- ΑΣΜΧΟΣ Ευγενία Αλεξανδρή, Νοσηλεύτρια με ειδίκευση στην Ψυχιατρική Νοσηλευτική, και μεταπτυχιακές σπουδές στα Επαγγέλματα Ψυχικής Υγείας.
Θέμα Ομιλίας «Η Νοσηλευτική προσέγγιση στις διάφορες φάσεις του καρκίνου».

2η ομιλήτρια
Παρασκευή Μειντάνη. Ψυχολόγος 251 ΓΝΑ. Θέμα Ομιλίας «Κατανόηση της χρόνιας νόσου. Ψυχοκοινωνικές διαστάσεις».

ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
αρχιμ. Γαβριήλ Ασπρολούπος
Πρωτοσύγκελλος Ιεράς Μητροπόλεως Ιλίου Αχαρνών και Πετρουπόλεως
Προϊστάμενος Ι.Ν. Αγίας Αικατερίνης Ιλίου.
Αρχ. Δρ Θεοδόσιος Μανώλης (ΒSc MA PgD PhD)
Κλινικός Βιοϊατρικής Έρευνας και Βιοηθικής Ογκολογίας
Επιστημονικός Συνεργάτης 251 ΓΝΑ
Τακτικό Μέλος Συνοδικής Επιτροπής επί Ποιμαντικών Θεμάτων και Καταστάσεων της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Εντεταλμένος Νοσοκομειακός Εφημέριος. Υπεύθυνος Εκπαιδευτικού Έργου Γ.Ο.Ν.Κ. «Οι 'Aγιοι Ανάργυροι».
Καθηγητής Μετ/βάθμιας Εκπαίδευσης