Από τις 24 έως τις 27 Σεπτεμβρίου 2012 έλαβε χώρα στο τουριστικό θέρετρο Ribarsco Ostrvo στο Novi Sant της Σερβίας, η Ε΄Διορθόδοξη Συνάντηση του Δικτύου Πρωτοβουλιών μελέτης Θρησκειών και Καταστροφικών Λατρειών με το λίαν ενδιαφέρον και πολύπλευρο θέμα: «Γκουρουισμός στις Καταστροφικές Λατρείες και αλλού: πνευματικά, προσωπικά, κοινωνικά προβλήματα και η θεραπεία τους». Στη Συνδιάσκεψη αυτή μετείχαν εκπρόσωποι από πολλές Ορθόδοξες Εκκλησίες: Οικουμενικό Πατριαρχείο, Πατριαρχείο Αντιοχείας, Πατριαρχείο Ρωσίας, Πατριαρχείο Ρουμανίας, Πατριαρχείο Βουλγαρίας, Πατριαρχείο Σερβίας, Εκκλησία της Κύπρου, Εκκλησία της Ουκρανίας, Εκκλησία Τσεχίας και Σλοβακίας, καθως και εκπρόσωποι από Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος. Η Ιερά Μητρόπολις Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως εκπροσωπήθηκε από τον Αιδεσιμολογιώτατο Πρωτοπρεσβύτερο κ. Θεόδωρο Παπαγιάννη, υπεύθυνο του Γραφείου επί των Αιρἐσεων της Μητροπόλεώς μας.

Εισηγητές  ήσαν οι:

α) Αρχιεπίσκοπος Πράγας και Μητροπολίτης Τσεχικών Χωρών και Σλοβακίας κ. Χριστοφόρος, με θέμα: «Γκουρουισμός: Πνευματικά, Προσωπικά και Κοινωνικά προβλήματα».
β) Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Έγγρας κ. Πορφύριος, (Σερβία) με θέμα: «Η αληθινή εκκλησιαστική πατρότητα και ο ψευδογεροντισμός - γκουρουισμός».
γ) Καθηγητής Γεώργιος Κρίππας, Δρ Συνταγματικού Δικαίου, (Ελλάδα) με θέμα : «Το Νομικό πλαίσιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε άλλες χώρες για την αντιμετώπιση των Καταστροφικών Λατρειών».
δ) Καθηγητής Αλέξανδρος Ντβόρκιν, (Ρωσία) με θέμα : «Η αναγκαιότητα της οργάνωσης του ποιμαντικού έργου της Εκκλησίας έναντι των αιρέσεων».
ε) Πρωθιερέας Αλέξανδρος Νοβοπάσσιν, (Νοβοσιμπίρσκ Σιβηρίας) με θέμα: «Γκουρουιστικές ομάδες μέσα στην Εκκλησία»
στ) Καθηγητής Ιβάν Δημητρώφ, (Βουλγαρία) με θέμα: «Η δράση της αιρέσεως του Σρι Σρι Ραβί Σανκάρ στη Βουλγαρία. Αρνητικές επιπτώσεις των πρακτικών της, παρουσιαζομένων ως θετικών».
ζ) Θεοφιλέστατος επίσκοπος Καρπασίας κ. Χριστοφόρος, (Κύπρος), με θέμα: «Το φρόνημα των γκουρού και το θεολογικό φρόνημα της Εκκλησίας».

Επισημάνθηκε δεόντως η επιβλαβής για την κοινωνία και το ανθρώπινο πρόσωπο ανελευθερία που κυριαρχεί στους χώρους των γκουρουιστικών οργανώσεων, και πως αυτή εκφράζεται  στα «ιερά» κείμενα του Ινδουισμού και του Βουδισμού (Ουπανισάδες, Βέδες, κ. α.). Χαρακτηριστική είναι η αντίληψη σχετικά με το κάρμα και το ότι «δεν πρέπει να βοηθήσεις κάποιον άνθρωπο να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής του και το ποιόν του, γιατί τον εμποδίζεις να μετενσαρκωθεί (σ.σ. ακόμη κι αν πρόκειται για φονιά, διαφθορέα, κλπ.;)» (Μαχαρίσι Μαχές γιόγκι). Όπως ορθά παρατηρήθηκε, η θεωρία της μετεμψύχωσης αποτελεί μεγάλο άλλοθι αλλά και κίνητρο για εκτρώσεις (καθ. Ντβόρκιν). Ο γκουρού αποτελεί για τον μαθητή ένα πρόσωπο ιερό, που ο μαθητής πρέπει να λατρεύει και να υπακούει τυφλά.

Πολύ εύστοχα παραλληλίστηκε το πρόσωπο του γκουρού με αυτό του πνευματικού, του γέροντα, που ενυπάρχει στην ορθόδοξη πνευματικότητα. Στην Ορθοδοξία, ο πνευματικός βοηθά τον μαθητή να βρει τον δικό του δρόμο, χωρίς καταναγκασμό και ψυχολογικές πιέσεις (Θεοφ. Έγγρας). Ο εγκόσμιος πνευματικός καλείται να καλλιεργήσει την υγιή σχέση πατρός προς τέκνα, και η επιλογή του γίνεται ελεύθερα. Ωστόσο, κάποιοι πνευματικοί επιχειρούν να δημιουργήσουν συναισθηματικούς δεσμούς, που οδηγούν σε μια εξαρτημένη σχέση, ανάλογη με αυτήν των γκουρού. Και τότε το πνευματικό τέκνο τους, αντί να εργασθεί στον εαυτό του για την βελτίωση της πνευματικής του καταστάσεως, βρίσκεται εγκλωβισμένο ασυναίσθητα σε μια σχέση γεμάτη από συναισθηματικές εξάρσεις προς τον «γέροντα-γκουρού», που τον οδηγούν σε προσωπολατρεία και κομπασμό για τον πνευματικό του, όσο κι αν η πατερική μας παράδοση τονίζει «μὴ ἐπαρθῆς διὰ τὸν σὸν δάσκαλον…» (Άγ. Συμεών ο νέος Θεολόγος). Ο ίδιος ιερός Πατήρ τονίζει: «Μη γυρνάς εδώ κι εκεί, αναζητώντας γνωστούς μοναχούς, αλλά, αφού γνωρίσεις κάποιον, απέθεσε εκεί το φορτίο». Δεν μπορεί να υπάρξει πνευματική προκοπή μέσα από έτοιμες απαντήσεις και έλλειψη πρωτοβουλιών. Άλλωστε, όταν ζητούμε ευλογία, θέλουμε την ευχή του Χριστού δια του πνευματικού γι’ αυτό που έχουμε αποφασίσει να κάνουμε – δεν ζητούμε άδεια.

Κατατοπιστική υπήρξε και η παρουσία των Μελών της Διακοινοβουλευτικής Συνελεύσεως της Ορθοδοξίας και των εγκρίτων Νομικών, που παρουσίασαν το νομικό πλαίσιο σχετικά με την αντιμετώπιση των Καταστροφικών Λατρειών. Εκεί τονίστηκε ότι υπάρχει ολιγωρία στην αντιμετώπισή τους, αν και κάποιες φορές η επέμβαση της πολιτείας σε κράτη της Δυτικής Ευρώπης υπήρξε καταδικαστική. Υπάρχουν λ .χ. τρεις καταδίκες σε βάρος των Χιλιαστών για προσηλυτισμό από τα ελληνικά δικαστήρια, που επικυρώθηκαν από τα ευρωπαϊκά. Εδώ, αξίζει να επισημανθεί ότι, ο αυτοπροσδιορισμός των Μαρτύρων του Ιεχωβά ως «Χριστιανών», είναι εξολοκλήρου αντισυνταγματικός. Ο όρος «αυτοπροσδιορισμός» είναι νομικός και επιτρέπει την ελευθερία εσωτερικής οργάνωσης, χωρίς να θιγεί άλλη οργάνωση. Δηλ. στην εσωτερική του δομή επιτρέπεται ο καθένας να αποκαλείται όπως επιθυμεί. Αλλά από την στιγμή που γίνεται υποκλοπή τίτλου άλλων, αυτό δεν είναι αποδεκτό. Εν κατακλείδι, τονίστηκε ότι πρέπει να πιεστούν με κάθε τρόπο τα κράτη της Ευρώπης προς περιορισμό των επικίνδυνων σεκτών.   

Παράλληλα με τις εισηγήσεις και τον διάλογο που επακολουθούσε, δραστηριοποιούνταν και οι Ομάδες Εργασίας, η θεματολογία των οποίων είναι η ακόλουθη:

A. Γκουρουισμός – Γεροντισμός – Εκκλησία : Η γνήσια πατρότητα μέσα στην Εκκλησία και ο ψευδογεροντισμός.
Β. Μέθοδοι και τεχνικές του Γκουρουισμού και οι επιπτώσεις τους πάνω στην προσωπικότητα του ανθρώπου.
Γ. Νομικά προβλήματα που προκύπτουν από τη δραστηριότητα των λατρειών.
Δ. Θεολογικά, ποιμαντικά και πνευματικά προβλήματα που δημιουργούνται από το φρόνημα του Γκουρουισμού και η αντιμετώπιση τους.

Υπεύθυνοι των Ομάδων Εργασίας στις ανάλογες γλώσσες υπήρξαν οι:

Α. Επίσκοπος Έγγρας Πορφύριος (Σερβικά).
Β. Αλέξανδρος Ντβόρκιν και π. Αλέξανδρος Noβομπάσιν (Ρωσικά).
Γ. Γεώργιος Κρίππας, Τάσος Μητσόπουλος (Ελληνικά, Αγγλικά).
Δ. π. Δημήτριος Κωστόπουλος, π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος (Ελληνικά).

Τα πορίσματα των Ομάδων Εργασίας έχουν εκπονηθεί και αναμένεται να συμπτυχθούν σε ενιαίο κείμενο. Μόλις εκδοθούν, θα αναρτηθούν στον ιστοχώρο μας.

Δείτε συνημμένο το ανακοινωθέν της Διορθόδοξης συνάντησης.