Σύναξη της Παναγίας της «Αρβανίτισσας» στον Μητροπολιτικό Ναό
Μια εορτή φερμένη από την Χίο και με ρίζες από την Βασιλεύουσα, τιμήθηκε στον Ι. Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Ιλίου.
Η Σύναξη της Παναγίας της Αρβανίτισσας είναι μια πανήγυρη που εορτάζεται κυρίως στην Χίο. Εκεί σύμφωνα με την παράδοση, ο εξορισμένος από τον θρόνο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Μονομάχος ο Θ' (1042 - 1054 μ.Χ.), έστειλε πετράδες με καταγωγή από τη Βόρειο Ήπειρο, για να κτίσουν τη Νέα Μονή της Χίου, εκπληρώνοντας με αυτό τον τρόπο την υπόσχεσή του και το τάμα του στους καλόγερους της περιοχής για την επανάκτηση του θρόνου. Μετά την ανοικοδόμηση της Νέας Μονής, που παρά τις λεηλασίες και τις καταστροφές της από τους Τούρκους σώζεται μέχρι σήμερα, οι τεχνίτες αυτοί (πετράδες) έμειναν στο νησί και έγιναν κάτοικοί του. Οι απόγονοί τους ήταν ποιμένες και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή «Κοχλία», που περιλαμβάνει τα χωριά Καρυές, Αυγώνυμα, Ανάβατο και Δαφνώνα.
Οι ποιμένες, που διέμεναν εκεί, έβλεπαν μια λυγερόκορμη κοπέλα με αρβανίτικη φορεσιά να περιδιαβαίνει στις κορυφές. Κατάλαβαν ότι είναι η Παναγία και από την ενδυμασία της την αποκάλεσαν Παναγία Αρβανίτισσα. Το 1905 μ.Χ. βρέθηκε εικόνισμα της Παναγίας και κτίστηκε εκεί εκκλησία με την οικονομική αρωγή του έμπορου Αλέξανδρου Κωνσταντινίδη.Ο ναός αναφέρεται και με τις δύο ονομασίες από τον πληθυσμό της Χίου, ιερός ναός Αναλήψεως – Παναγίας Αρβανίτισσας, αλλά περισσότερο γνωστός είναι ο ναός ως Παναγία Αρβανίτισσα.
Σήμερα στον Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Ιλίου η Ένωση Λιοσιωτών Ιλίου θέλοντας να τιμήσει για πρώτη φορά την Παναγία την Αρβανίτισσα, συμμετείχε στην Θεία Λειτουργία και στην περιφορά της νέας φιλοτεχνηθείσας εικόνας γύρω από το Ναό. Όπως ανέφερε ο προϊστάμενος του Ναού, π. Αναστάσιος Μπαστούνης «Οι Αρβανίτες είναι στην πλειονότητα τους Χριστιανοί Ορθόδοξοι και μάλιστα διαδραμάτισαν καταλυτικό ρόλο κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, όπως η Μπουμπουλίνα, ο Καραϊσκάκης, ο Μιαούλης ο Κουντουριώτης και όχι όπως λανθασμένα ή λόγω άγνοιας ονομάζονται "αρβανίτες" οι μουσουλμάνοι Αλβανοί».