Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Σκέψεις για το χώρο και το χρόνο

Στη σύναξη επικοινωνίας των στελεχών νεανικού έργου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιλίου κ. Αθηναγόρας εκφώνησε έναν σύντομο λόγο περί του χρόνου και του χώρου, τα κύρια σημεία του οποίου είναι τα εξής:

 

Σκέψεις γιὰ τὸν χρόνο καὶ τὸν χῶρο μὲ τὴν εὐκαιρία τοῦ νέου ἱεραποστολικοῦ ἔτους:

 

Νέο ἔτος 2013 – Νὰ προσεγγίσουμε χρόνο καὶ χῶρο μέσα ἀπὸ μία ἄλλη διάσταση.

1. Ὁ χρόνος συνυπάρχει μὲ τὸν τόπο (τὸν χῶρο).

Ὁ Θεὸς δημιούργησε τὸ χρόνο καὶ τὸν χῶρο μαζί: «ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεός τὸν Οὐρανόν καὶ τὴν γῆν» Γεν. 1,1.

Κάθε δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, ποὺ βρίσκεται ἐν χρόνῳ, συγχρόνως ὑπάρχει καὶ τοπικά.

Ἡ πραγματικότητα τῆς δημιουργίας φανερώνει τὸ ἀλληλένδετο τοῦ χώρου καὶ τοῦ χρόνου.

Ἀφετηρία τοῦ χρόνου εἶναι ἡ δημιουργία τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸς ποὺ ἔκανε τὴν ἀρχὴ ὑπῆρχε πρὶν τὴν ἀρχή. Προϋπῆρχε καί ἦταν πρὶν ἀπὸ κάθε ἀρχή, ἀνεξάρτητος τοῦ κόσμου.

Νὰ κάνει ὁ ἄνθρωπος χρήση τοῦ τόπου καὶ τοῦ χρόνου σύμφωνα μὲ τὸν σκοπὸ τῆς δημιουργίας τους.

Γιὰ τὸν «τόπο» - ἄνθρωπο ὑπάρχει ὁ στόχος ἐν χρόνῳ: ἀπὸ τὸ χῶρο τοῦ «κατ΄ εἰκόνα» νὰ φθάσει ἐν χρόνῳ στὸ «καθ΄ ὁμοίωσιν».

2. Ὁ Θεός ἐνῶ εἶναι ἔξω ἀπὸ τὸν χῶρο καὶ ἔξω ἀπὸ τὸν χρόνο γίνεται τόπος ἐν χρόνῳ διὰ τῆς ἐνανθρωπίσεως.

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀδύναμος μπροστὰ στὸν χρόνο πρῶτον, διότι δὲν μπορεῖ νὰ σταματήσει τὴν ροὴ τοῦ χρόνου καὶ δεύτερον διότι δὲν μπορεῖ νὰ γνωρίζει τὸ μέλλον του. Ἀλλὰ ὁ κάθε ἄνθρωπος δὲν εἶναι δυνατὸν μὲ τὶς πεπερασμένες του δυνατότητες νὰ γνωρίζει ἀπόλυτα οὔτε τὸ παρόν, οὔτε τὸ παρελθόν.

Δὲν μποροῦμε νὰ γνωρίζουμε τὰ πάντα γιὰ τὸ παρελθόν. Γι' αὐτό καὶ ὁ ἄνθρωπος καταφεύγει σὲ ὑποθέσεις καὶ θεωρίες γιὰ τὸ παρελθόν.

Οὔτε ἀκόμη μποροῦμε νὰ γνωρίζουμε τὰ πάντα γιὰ τὸ παρόν; Διότι δὲν εἶναι δυνατό νὰ ξέρουμε αὐτὴ τὴ στιγμὴ τὶ γίνεται σὲ ὅλο τὸν κόσμο.

Μόνον ὁ Θεός, γνωρίζει τὸ παρελθόν, τὸ παρόν καὶ τὸ μέλλον σὲ πληρότητα. Κατ΄ ἀπολυτότητα.

Ὁ χρόνος γιὰ τὸν Θεό εἶναι ἕνα διαρκὲς παρόν, διότι ὁ Θεός εἶναι ἔξω ἀπὸ τὸν χρόνο, εἶναι «ἄχρονος».

Ὁ ἴδιος ὁ Θεός μέσα στὸν χρόνο φανερώνεται ὡς τόπος μὲ τὸ γεγονός τῆς ἐνανθρωπίσεώς του.

Ὁ Χριστός εἶναι ὁ τόπος καὶ ὁ τρόπος φανερώσεως τοῦ Θεοῦ μέσα στὸν χρόνο.

Ἡ ἱερότητα τοῦ χρόνου ἀποδεικνύεται καὶ ἀπὸ τὸ γεγονὸς τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ μέσα σὲ αὐτόν. Ὁ Θεάνθρωπος ἔζησε χρονικά καὶ ἐξαγίασε μὲ τὴν παρουσία Του τὸν χρόνο καὶ χάρη στὸν Κύριο χωρίζεται ἡ ἀνθρώπινη ἱστορία σὲ π.Χ. καὶ μ.Χ. ἐποχή.

3. Ἡ Ἐκκλησία ὡς χῶρος, ὅπου συνυπάρχει ὁ Θεάνθρωπος καὶ ὁ κάθε ἄνθρωπος  - εἶναι χῶρος καὶ χρόνος κοινωνίας μὲ τὸν Θεό.

Τὸ μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας εἶναι μυστήριο στὸν χῶρο καὶ στὸν χρόνο.

Τὸ Τίμιο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καὶ τὸ Πανάγιο ΑἷμαΤου εἶναι ὁ τόπος στὸν χρόνο, ποὺ βρίσκει τόπο μέσα στὸν ἄνθρωπο.

Ὁ ἄνθρωπος ἐξαγιάζεται ὡς τόπος μὲ τὴν χρονικὴ του μετοχὴ στὸ μυστήριο, ὅπου χριστοποιεῖται.

Ὁ χρόνος τοῦ ἀνθρώπου ἐξαγιάζεται μὲ τὴν μετοχή τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος τοῦ ἀνθρώπου στὸ μυστήριο, τὸ ὁποῖο δίδει τὴν αἰώνια ζωή.

Στὸν χρόνο ποὺ εἰσήλθαμε νὰ τὸν ἐξαγιάσουμε μὲ τὴν συμμετοχή μας στὸ μυστήριο τῆς Θείας Κοινωνίας, τῆς Κοινωνίας μὲ τὸν Θεό.

Μὲ τὴν κατήχηση, τὴν κατασκήνωση, μὲ τὸ ἄνοιγμα τῆς Ἐκκλησίας στοὺς νέους στοχεύουμε μέσα στὸν χῶρο καὶ τὸν χρόνο νὰ ὁδηγήσουμε τοὺς νέους ἀνθρώπους στὴν Χριστοποίησή τους, διὰ τοῦ μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

Ἡ καρδιά μας τόπος συντελέσεως τῆς Σαρκώσεως τοῦ Θεοῦ μέσα στὸν χρόνο.

Καλὴ Χρονιά!