Ποιμαντορική εγκύκλιο για το Πάσχα του 2022 εξέδωσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως κ. Αθηναγόρας προς τον κλήρο και τον λαό της Μητροπόλεως.
Ἴλιον, ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ 2022
ΠΑΣΧΑΛΙΟΣ
ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 2022
ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
ΙΛΙΟΥ, ΑΧΑΡΝΩΝ ΚΑΙ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΕΩΣ
κ. ΑΘΗΝΑΓΟΡΟΥ
«Ὦ εἰρήνη, τὸ καλύτερο καὶ πιό προικισμένο ἀγαθὸ τῶν μακαρίων θεῶν, ὁ πολυτιμώτατος θησαυρὸς τους καὶ ἡ πηγὴ τῆς εὐδαιμονίας, πόσο σὲ ζηλεύω! Πόσο σὲ ποθῶ! Γιατὶ ἀργεῖς νὰ ἔλθης; Καὶ φοβᾶμαι ὅτι προτοῦ ἀντικρύσω τὴν ὁλόχαρη μέρα τοῦ ἐρχομοῦ σου, μήπως μὲ προλάβουν τὰ βάσανα τῶν γηρατειῶν καὶ φύγω χωρὶς νὰ σὲ ἀπολαύσω. Ἔλα γιὰ νὰ σὲ χαρῶ κι ἐγὼ πηγὴ τῆς εὐτυχίας, στὴν πόλη μας! Ἐμπόδισε ἀπὸ τὰ σπίτια τὶς ἔχθρες καὶ τὶς διαιρέσεις, ἀπομάκρυνε τὶς μανιασμένες ἔριδες, ποὺ βρίσκουν εὐχαρίστηση στὴ χρήση τοῦ σιδήρου, τοῦ μαχαιριοῦ, τῶν μαχῶν καὶ τῶν πολέμων»*.
Ἀγαπητοὶ ἀδελφοὶ,
Ὁ σπουδαῖος τραγωδὸς Εὐρυπίδης ἐξέρχεται σὲ ἀγωνιώδη ἀναζήτηση τῆς «Εἰρήνης». Ἡ ἐπίκλησή του προκαλεῖ ρῖγος καὶ συγκίνηση. Συγχρόνως, ὅμως εἶναι καὶ προφητική, καθώς φαίνεται, πὼς ὁ ἀρχαῖος Ἑλληνικὸς Νοῦς τῆς προσδίδει ἀνθρώπινα καὶ θεῖα ἰδιώματα. Προερχόμενη ἀπό τὸ ἀρχαῖο ρῆμα «εἴρω», σημαίνει -σὲ ἐλεύθερη ἀπόδοση- τὴν ἐπίτευξη διαλόγου μὲ τὸν ἄλλο, τὴν κοινωνία, ἑνότητα καὶ ὁμόνοια μαζὶ του, ἀποβαίνοντας ὕψιστο ἀγαθό στὴν ἀνθρώπινη κοινωνία.
Ὁ προφήτης Ἠσαΐας, θὰ ἀποκαλύψει στὸ πρόσωπο τοῦ Μεσσίου, τὸν «ἄρχοντα τῆς εἰρήνης» (Ἡσ. θ΄ 6) καὶ τὸ ἀσύλληπτο μέγεθός της: «καὶ τῆς εἰρήνης αὐτοῦ οὐκ ἔστιν ὅριον» (Ἡσ. θ΄ 7). Εἶναι ἀπεριόριστη καὶ ἐξακτινίζεται πρὸς ὅλες τὶς κατευθύνσεις, πρὸς ὅλες τὶς ἀνθρώπινες καταστάσεις.
Τὸ γεγονός τῆς Ἀναστάσεως ἐκπληρώνει ὅλες τὶς προφητικὲς προρρήσεις, καθώς παρουσιάζεται εἰρηνόδωρο καὶ οἰκουμενικό ἐδῶ καὶ δύο χιλιετηρίδες μέσα στὴν ἀνθρώπινη ἱστορία. Τὸ αὐθεντικό περιεχόμενο τῆς Λαμπροφόρου ἑορτῆς, ποὺ σήμερα καὶ πάλι πανηγυρίζουμε, παραμένει ἀπαρασάλευτο παρά τὶς κατά καιροὺς κοινωνικὲς κρίσεις καὶ πολιτισμικές ἀνακατατάξεις καὶ συγκρούσεις. Ὁ Ἀναστημένος Κύριος ἐξακολουθεῖ νὰ φανερώνεται ἐνώπιόν μας, ὅπως συνέβη καὶ μὲ τοὺς μαθητές Του γιὰ νὰ προσφέρει χωρὶς φειδώ, ἀπό τὸ περιεχόμενο τῆς εἰρήνης Του: «εἰρήνη ὑμῖν». Δωρίζει τὴν εἰρήνη, διότι Αὐτός εἶναι ἡ εἰρήνη. Ἡ τέλεια καὶ ἀπαθής εἰρήνη.
Κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Ἀρχιερατικῆς Του προσευχῆς λίγο πρὶν τὸ Σωτηριῶδες πᾶθος Του ζήτησε ἀπό τὸν Οὐράνιο Πατέρα, πέντε φορὲς «ἵνα ὤσιν ἕν», τὴν ἑνότητα θείου καὶ ἀνθρωπίνου εἶναι, ποὺ συντελεῖται στὴν κατάσταση τῆς εἰρήνης, στὸ βίωμα τῆς παρουσίας Του ἀπὸ τὴν ἀνθρωπότητα. Τὸ πάσχα εἶναι πέρασμα στὴν κοινωνία μὲ τὴν Εἰρήνη. Αὐτή εἶναι ἄλλωστε ἡ ἀναστημένη ζωή. Ἡ ζωή μὲ τὸν Χριστό. Τὸ πάσχα αὐτό τὸ βιώνει ὁ ὀρθόδοξος πιστός, ὄχι βέβαια, ὅπως θὰ τὸ ζήσει στὴν μέλλουσα αἰώνιο ζωή, ἀλλά σάν μία πρόγευση τῆς χαρᾶς τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς παρουσίας τῶν Ἁγίων στὴν καθημερινή μας ζωή.
Ἀδελφοί μου!
Ἡ εἰρήνη, ὅμως, εἶναι εὐπρόσβλητη σήμερα! Παρά τὴν καλή διάθεση πολλῶν, πολύ συχνά διαταρράσεται ἡ εἰρήνη στὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων. Ἔτσι ἐκεῖ, ποὺ χρειάζεται νὰ ἐπικρατήσει ἡ ἠρεμία καὶ ἡ χαρά βρίσκει τόπο τὸ ἄγχος, ἡ ἀνασφάλεια, ἡ ἔριδα καὶ ἡ διαμάχη. Ἡ ἀξία τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς γίνεται τόσο μινιμαλιστική, ποὺ χάνεται μπροστά στὴ λυσσαλέα δίψα γιὰ ἐξουσία καὶ καταδυνάστευση ἐπὶ τοῦ ἄλλου, στὸν πλουτισμό καὶ ἰμπεριαλισμό. Συμβάντα τοῦ σύγχρονου κόσμου, ὅπως ἡ πανδημία καί οἱ πολεμικές συρράξεις, ποὺ μᾶς ἀπασχολοῦν ἔντονα τὸν τελευταῖο καιρὸ ἀποδεικνύουν, ὅτι ὁ Ἀναστημένος Ἰησοῦς δὲν βιώνεται ὀντολογικὰ ἀπό τὴν κοινωνία μας, ἀφοῦ οἱ ἀνθρώπινες πράξεις ἐκδιώκουν τὴν Εἰρήνη, ποὺ ὁ ἄνθρωπος αἰῶνες τώρα προσμένει, ἀπό τότε, ποὺ βγῆκε ἐξόριστος ἀπό τὸν Παράδεισο. Ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος θὰ πεῖ: «Ἡ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἔρχεται πάντα σὲ μεγάλη ἀντίθεση πρὸς τὴν εἰκόνα τοῦ ἐμπειρικοῦ μας εἶναι (κτηνώδους ἤ θηριώδους). Κατά τὴν διάρκεια τοῦ πολέμου, τοῦ τόσο μεγάλου καὶ σκληροῦ ταυτόχρονα, ἡ ἀντίθεση αὐτή γίνεται ἀκόμη πιό ἔντονη... Δυστυχῶς πολύ συχνά συναντᾶς ἐκεῖνο, ποὺ θὰ ὀνόμαζα «ἀκατανίκητη ἄγνοια», «ignorance invincible». Ἡ ἀπόπειρα νὰ μεταδώσεις τὸ λόγο τοῦ Χριστοῦ ὁδηγεῖ στὸ ἀντίθετο ἀποτέλεσμα, στὴν ἀποστροφή καὶ τὴν ἐχθρότητα: «ζητεῖτέ με ἀποκτεῖναι, ὅτι ὁ λόγος ὁ ἐμὸς οὐ χωρεῖ ἐν ὑμῖν».
Ἀδελφοί μου, ἀγαπητοί!
«Ἑκατομύρια ψυχῶν εὔχονται στὸν Θεό γιὰ εἰρήνη. Μαζί τους ἑνώθηκα κι ἐγώ... Ἱκετεύω κι ἐγώ τὸν Θεό μὲ πόνο ποὺ ὁδηγεῖ ὡς τὸν θάνατο, νὰ δώσει ἀπό τὴν ἀναστημένη εἰρήνη Του στὸν κόσμο. Κι ἄν ἡ προσευχή ὑπερνικήσει τὴ σκοτεινή δύναμη τοῦ ἐγκληματικοῦ, ἀδελφοκτόνου ἐγωϊσμοῦ καὶ ἐπιτευχθεῖ ἡ ποθητή εἰρήνη» τότε ἴσως μᾶς δοθεῖ ἡ δυνατότητα νὰ ζήσουμε καὶ νὰ βιώσουμε ἐμπειρικά πλέον τὴν ἐκπλήρωση τῆς Ἀρχιερατικῆς Προσευχῆς τοῦ Ἐγερθέντος Χριστοῦ: «ἵνα ὦσιν ἕν».
Χριστός Ανέστη!
Εὐχόμενος σὲ ὅλους σας χρόνια πολλά, εἰρηνικά, χαρούμενα καὶ χαριτόδωρα,
Διατελῶ,
Μὲ ἀναστάσιμες ἑόρτιες εὐχὲς καὶ ἀγάπη Χριστοῦ.
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Ἰλίου, Ἀχαρνῶν καὶ Πετρουπόλεως
ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ
* «Εἰρήνα βαθύπλουτε καὶ
Καλλίστα μακάρων θεῶν,
Ζῆλος μοι σέθεν, ὡς χρονίζεις!
Δέδοικα δέ, μὴ πρὶν πόνοις
ὑπερβάλῃ με γῆρας,
πρὶν σὰν χαρίεσσαν προσιδεῖν ὥραν...
Ἴθι μου, πότνα, πόλιν·
Τὰν δ΄ ἐχθρὰν στάσιν εἷργ΄ ἀπ΄ οἴκων
Τὰν μαινομέναν τ΄ ἔριν,
Θηκτῷ τερπομέναν σιδάρῳ»
Εὐρυπίδου «Κρεσφόντης (430-424)»,
Απόσπασμα 453/71 Austin, σώζονται μόνον ἀποσπάσματα.