Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Άνω Λιοσίων
Εφημέριος:
Πρωτοπρεσβύτερος Αλέξανδρος Γουδέλης (προϊστάμενος)
Ιερές Πανηγύρεις:
8 Μαΐου, Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου
26 Σεπτεμβρίου, Μετάστασις του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου
Τηλέφωνο:
210 24 72 896
Τηλεομοιότυπο (Fax):
210 24 72 896
e-mail: ag.ioannis@imiliou.gr
Ιστοσελίδα ναού:
http://www.agios-iwannis.blogspot.com/
Περιοδικές εκδόσεις:
Δείτε εδώ τη «Φωνή της ενορίας σου»
Φωτογραφίες Λαογραφικού Μουσείου
Ιστορικό:
Παλαιότερα στο χώρο που σήμερα βρίσκεται ο Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννου Θεολόγου υπήρξε ανδρικό μοναστήρι. Για την Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου δεν έχουμε πολλά ιστορικά στοιχεία. Εκ τούτου δεν γνωρίζουμε την ακριβή ημερομηνία ιδρύσεως της. Τα επίσημα σωζόμενα κείμενα ανάγονται στον 18 αιώνα όμως χωρίς να υπάρχουν οι απαραίτητες αποδείξεις ενδέχεται η δραστηριότητα του μοναστηριού να υφίσταται από το 1615.
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821
Λόγω της γεωγραφικής θέσης της η Μονή κατά την περίοδο της επαναστάσεως του 1821 διαδραματίζει σημαντικό ρόλο.
Ο στρατηγός Βάσος Μαυροβουνιώτης εγκαθιστά το αρχηγείο του στη Μονή, διαμορφώνει κατάλληλα το χώρο γύρω από το μοναστήρι και στρατολογεί Μενιδιάτες, Χασιώτες και Δερβενοχωρίτες εναντίον των Τούρκων.
Ο στρατάρχης Δημήτριος Υψηλάντης σε γραπτή αναφορά του στις 25 Μαΐου 1829 σημειώνει ότι 2.500 Τούρκοι με δύο κανόνια κινήθηκαν εναντίον του στρατηγού Μαυροβουνιώτη και των υπολοίπων αγωνιστών. Η σύγκρουση έγινε στο μετόχι Άγιος Ιωάννης και οι Τούρκοι αφού υπέστησαν συντριπτική ήττα ετράπησαν σε φυγή.
Στις 6 Ιουλίου 1829 οι Τούρκοι κινούνται για δεύτερη φορά εναντίον του Βάσου, ο οποίος βρίσκεται και πάλι στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου. Η μάχη και αυτή τη φορά διεξήλθε με σκληρότητα και έληξε υπέρ των Ελλήνων.
Με Βασιλικό Διάταγμα στις 25 Σεπτεμβρίου/7 Οκτωβρίου 1833 το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου κρίνεται διαλυόμενο γιατί έχει λιγότερους από 6 μοναχούς. Η ακίνητη περιουσία του δημοπρατείται, τα ακίνητα του ενοικιάζονται και τα κλειδιά του ναού, των κελιών και των λοιπών χώρων παραδίνονται στον Επίσκοπο.
Την προσεχή περίοδο και ιδιαίτερα το 1841 η Ιερά Μονή ανήκει στις διαλυθείσες σύμφωνα με έγγραφο των αρμοδίων αρχών, ο ιερομόναχος Συμεών εγκαθίσταται αρχικά στην Χασιά μέχρι το 1838 και αργότερα το 1839 μεταβαίνει στην Ιερά Μονή Πεντέλης.
ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ
Μετά τις καταστροφές που υπέστει η παλαιά Ιερά Μονή και την διάλυση που υπέστει επί Όθωνος και Αντιβασιλείας παρέμεινε μόνο ο ερειπωμένος ναός στον οποίο λειτουργούσε ο εκάστοτε εφημέριος της Χασιάς και αργότερα των Άνω Λιοσίων.
Το 1920 εμφανίζεται ο θεοσεβής Ανδρέας Γκριτζάλης, ο οποίος καταγόταν από τις Κυκλάδες και υπηρέτησε στο Εμπορικό Ναυτικό ως μηχανικός. Κατά την περίοδο εκείνη προσεβλήθη από την επάρατη νόσο στο στομάχι. Οι ιατροί έκαναν το ανθρωπίνως δυνατό. Εκείνος βλέποντας την εξέλιξη της νόσου προσευχήθηκε στο Θεό και υποσχέθηκε να αφιερωθεί σε Αυτόν. Μετά τις διάπυρες προσευχές του είδε στον ύπνο του τον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο να τον καλεί να πάει στα Άνω Λιόσια να βρει μία πλάκα και την εικόνα του Αγίου και να αναγείρει το ξωκκλήσι. Πράγματι αναζήτησε το σημείο που του υπέδειξε ο Άγιος και άρχισε την ανοικοδόμηση του ναού.
Η είσοδος του ναού έγινε με δαπάνη του Αγαμέμνονος Χ. Βρετού, ενώ κάποιος μάστορας ονόματι Βαζέος προμήθευε δωρεάν οικοδομικά υλικά. Αργότερα δίπλα στο ξωκκλήσι οικοδόμησε και τέσσερα δωμάτια για τις ανάγκες των προσκυνητών. Στις οικονομικές δυσκολίες που συναντούσε ο μπάρμπα-Αντρέας (όπως τον γνωρίζουν) απευθυνόταν στον Άγιο και εκείνος που υποδείκνυε τις οικογένειες που έπρεπε να απευθυνθεί.
Η εικόνα του Αγίου επιτελούσε θαύματα. Μάλιστα κατά την περίοδο του Ελληνοιταλικού πολέμου ένα σύννεφο κάλυπτε την περιοχή με αποτέλεσμα να μην πραγματοποιούνται βομβαρδισμοί. Έτσι οι κάτοικοι ονόμασαν τον Άγιο «Βομβιστή ή Κανονιέρη».
Η φιλότιμη διακονία του Αντρέα Γκριτζάλη χάρισε σε εκείνον πολλές εμπειρίες και βιώματα. Όταν ολοκλήρωσε το χρόνο της επίγειας ζωής του προέγνωσε το τέλος του. Λίγες ώρες προ της εξόδου του παρεκάλεσε τους παρόντες να τον ετοιμάσουν και να φωνάξουν τον γιατρό κ. Κ.Μπούκη και αφού ήρθε παρέδωσε το πνεύμα του.
ΙΔΡΥΣΗ ΕΝΟΡΙΑΣ
Ύστερα από τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε ο μακαριστός Ανδρέας Γκριτζάλης οι κάτοικοι της περιοχής ευαισθητοποιήθηκαν και αποφάσισαν να αγωνισθούν στο παλαιό μοναστήρι να ιδρυθεί Ενορία έπ’ ονόματι του Αγίου. Έτσι συνέστησαν ένα σύλλογο με την επωνυμία «Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Άνω Λιοσίων».
Ο ιερεύς Κων/νος Πανόπουλος υπέβαλε υπόμνημα στην Νομαρχία Δυτικής Αττικής με το οποίο ζητούσε έγκριση να λειτουργήσει ο ναΐσκος του Αγίου Ιωάννου ως Ενορία. Στις 27 Νοεμβρίου 1975 ο σύλλογος ενημερώνει τον Νομάρχη και παρακαλεί να δοθεί η σχετική έγκριση.
Κατά την συνεδρίαση της 14 Ιανουαρίου 1976 του Δημοτικού Συμβουλίου Άνω Λιοσίων τίθεται το θέμα και με θετική εισήγηση του Προέδρου του Γεωργίου Λίοση αποφασίζεται η ίδρυση ενορίας και ανατίθεται στον Δήμαρχο να πράξει τα δέοντα.
Στις 3 Οκτωβρίου 1977 το θέμα εξετάζεται από το Μητροπολιτικό Συμβούλιο το οποίο αποφαίνεται θετικά και διαβιβάζει στο αρμόδιο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων τα σχετικά έγγραφα, δηλαδή το απόσπασμα του Πρακτικού του Δημοτικού Συμβουλίου, κατάσταση με 255 υπογραφές αρχηγών οικογενειών της περιοχής και απόσπασμα Πρακτικού συνεδριάσεων του Μητροπολιτικού Συμβουλίου.
Κατόπιν των ανωτέρων ενεργειών έγινε επεξεργασία του σχεδίου του Π.Δ. που αφορούσε το θέμα και στις 31 Δεκεμβρίου 1977 δημοσιεύθηκε το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα και κοινοποιήθηκε στην Ιερά Μητρόπολη. Το Διάταγμα με αριθμό 1191(4) μεταξύ άλλων λέει : «Ιδρύεται Ενορία του Ιερού Ενοριακού Ναού Αγίου Ιωάννου Θεολόγου του Δήμου Άνω Λιοσίων της Ιεράς Μητροπόλεως Αττικής».
Το έτος 1999 ο παλαιός Ιερός Ναός υπέστει σοβαρές ζημιές λόγω του σεισμού που έπληξε την Αττική. Οι αρμόδιες υπηρεσίες της Νομαρχίας το ενέταξαν στην κατηγορία των σεισμόπληκτων κτισμάτων. Λόγω παλαιότητας εκλήθη η Αρχαιολογική Υπηρεσία η οποία επισκεύασε το Ναό.
Σήμερα ο Ναός ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Ιλίου Αχαρνών και Πετρουπόλεως με εφημέριο το πατέρα Νικόλαο Κοτίνη.
Με τη συμμετοχή, την προσωπική εργασία του πατρός Νικολάου και των ενοριτών στο προαύλιο χώρο του ναού και στα αναπαλαιωμένα γύρο κτίσματα λειτουργεί λαογραφικό, ιστορικό και εκκλησιαστικό Μουσείο στο οποίο ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει την αναπαράσταση ενός αυθεντικού ρωμαίικου σπιτιού, καθώς και αντικείμενα που αφορούν τους αγώνες του έθνους. Σίγουρα όμως δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητος ο χώρος στον οποίο εκτίθενται ιερατικά άμφια και σκεύη με σημαντικότερη την αναπαράσταση Αγίας Τράπεζας κατά την ώρα της Θείας Λειτουργίας.
